در اجراي تبصره سه قانون اصلاح ماده 13 قانون مواد خوردني، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي مصوب آذرماه 1379 مجلس شوراي اسلامي و به استناد نامه شماره 9256/47439 مورخ 24/1/1392 دبير هيأت دولت و نامه شماره 250240/18110 مورخ 15/12/91 معاونت حقوقي رييس جمهور در خصوص آيين نامه اجرايي قانون اصلاح ماده 13 قانون مواد خوردني، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي، موضوع تصميم جلسه مورخ 18/7/1391 شوراي عالي سلامت و امنيت غذايي و تأکيد بر صلاحيت قانوني وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي در ابلاغ آن، بدينوسيله آيين نامه مذکور به شرح ذيل براي اجرا ابلاغ ميگردد:

فصل اول: تعاريف و کليات
الف- تعاريف:
ماده 1- واژه ها و اصطلاحات به کار برده شده در اين آيين نامه به شرح ذيل تعريف ميشود:
1- وزارت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، دانشگاه ها و دانشکده هاي علوم پزشکي تابعه.
2- بهداشت محيط: عبارت است از کنترل عوامل فيزيکي، شيميايي، بيولوژيکي، راديولوژيکي و غير آن، از محيط زندگي که بر سلامت جسمي، رواني و اجتماعي انسان تأثير ميگذارند.
3- بازرس: فردي است که با دريافت کارت بازرسي از وزارت، به عنوان بازرس بهداشت شناخته مي شود و به عنوان ضابط قضايي(ضابط خاص) جهت کنترل و نظارت هاي حوزه موضوع اين آيين نامه فعاليت مينمايد.
4- بازرسي: به عمل نظارتي گفته ميشود که هدف از آن بررسي ميزان انطباق شرايط موضوع و محل بازرسي با قوانين، مقررات و الزامات بهداشتي ناشي از آن ها ميباشد.
5- آب آشاميدني: آب آشاميدني آبي است که عوامل فيزيکي، شيميايي، بيولوژيکي و راديولوژيکي آن با ضوابط و مقررات اعلامي از سوي وزارت مطابقت داشته باشد و مصرف آن عارضه سويي در کوتاه مدت و يا درازمدت در انسان ايجاد نکند.
6- آلودگي آب آشاميدني: آلودگي آب آشاميدني عبارتست از تغيير خواص فيزيکي، شيميايي، بيولوژيکي و راديولوژيکي آب به گونه اي که آن را براي مصرف انسان نامناسب يا زيان آور سازد.
7- موادغذايي سالم: غذاي سالم يا ايمن، غذايي است که از مواد اوليه سالم و ايمن تهيه شده باشد و عاري از مواد
زيان بخش و مضر بوده و از نظر بهداشتي در مقادير مصرف معمولي در کوتاه يا درازمدت زياني متوجه بدن انسان نکند.
8- موادغذايي فاسد: غذايي است که رنگ، بو، مزه و قوام آن تغيير کرده يا داراي بار ميکروبي بالا بوده و خوردن آن باعث صدمه زدن به سلامت مصرف کننده ميگردد.
9- مواد آرايشي و بهداشتي: يک ماده آرايشي به عنوان ماده يا فرآورده اي است که بتواند به طور انحصاري يا عمده بر قسمت هاي خارجي بدن انسان شامل اپيدرم(پوست) سيستم مو، ناخن ها، لب ها و اندام هاي ژنيتال(خارجي)، دندان يا اجزاي مخاطي حفره هاي دهاني به منظور پاکيزگي، معطرسازي يا حفاظت و يا نگهداري از آن ها در شرايط مناسب يا تغيير و اصلاح ظاهر و يا اصلاح نمودن بوي بدن استفاده شود.
10- نظارت بهداشتي: فرآيند بازرسي، ارزيابي، پايش، ارزشيابي و کنترل عوامل محيطي مي باشد که به نحوي بر سلامت انسان اثرگذار است.
11- اماکن عمومي موضوع اين آيين نامه:
اماکن عمومي شامل: محيط هاي کار در وزارتخانه ها، مؤسسات و شرکت هاي دولتي و غيردولتي، شهرداري ها
و سازمان هاي وابسته، مؤسسات و نهادهاي غيردولتي، مراکز بهداشتي درماني، مراکز آموزشي و تربيتي و پرورشي، پرورشگاه، استخرهاي شنا، پايانه هاي مسافري، راه آهن، فرودگاه و قطارهاي مسافربري، وسايل حمل و نقل عمومي شهري و بين شهري، آرايشگاه هاي مردانه، سالن هاي آرايش زنانه و کلينيک هاي زيبايي، مهمانخانه ها، سالن ها و باشگاه هاي ورزشي، غسالخانه، آرامستان ها، گرمابه هاي مردانه و زنانه، خوابگاه هاي دانشجويي و مراکز آموزشي، مراکز نظامي
و انتظامي(پادگان ها، مجتمع هاي مسکوني و منازل سازماني)، مجتمع هاي بهزيستي، مسافرخانه ها، هتل ها، مهمانپذيرها، متل ها، پانسيون ها، مراکز تفريحي و پارک ها، زندان ها، مراکز نگهداري سالمندان، اردوگاه ها و مراکز تجمعي،
سالن هاي تئاتر و سينما، فرهنگسراها، مجتمع هاي خدماتي رفاهي و مراکز عرضه سوخت(پمپ هاي گاز و بنزين)، مساجد و اماکن متبرکه، مراکز خدمات آمبولانس، سرويس هاي بهداشتي عمومي، مراکز دفع پسماند و مانند آن ها.
1-11- مراکز بهداشتي درماني: مراکز بهداشتي درماني شامل بيمارستان ها، زايشگاه ها، مطب ها، درمانگاه ها، کلينيک ها، مراکز مشاوره پزشکي، مراکز بهداشتي درماني شهري روستايي، پايگاه هاي بهداشتي، خانه هاي بهداشت، دفاتر خدمات پرستاري، لابراتوار دندانسازي، داروخانه ها، مراکز کار با اشعه، آزمايشگاه هاي تشخيص طبي، مراکز توان بخشي،
مراکز جراحي محدود، بخش هاي تزريقات و پانسمان، آسايشگاه هاي معلولين، طب هسته اي، فيزيوتراپي، راديوتراپي، راديولوژي و مانند آن ها.
2-11- مراکز آموزشي و تربيتي: مراکز آموزشي و تربيتي شامل مدارس، آموزشگاه ها، حوزه هاي علميه، دانشکده ها
و دانشگاه ها، هنرستان ها، مراکز تربيتي شبانه روزي، ندامتگاه ها، مهدهاي کودک، روستامهدها، مهدهاي قرآني، مراکز نگهداري معلولين ذهني و مانند آن ها.
12- مراکز تهيه، توليد، توزيع، نگهداري، حمل و نقل و فروش مواد خوردني، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي: اين مراکز شامل مکان هاي پذيرايي و تفريحي بين راهي، عطاري، بقالي، خواربارفروشي، رستوران، چلوکبابي، سلف سرويس، تالار پذيرايي، کافه قنادي، انواع شيريني فروشي و کارگاه هاي شيريني پزي، سوپرمارکت، لبنيات فروشي، فروشگاه هاي بزرگ و زنجيره اي، فروشگاه هاي گوشت قرمز و سفيد، فرآورده هاي خوراکي آبزيان، ميگو، طيور، زنبور عسل، آلايش خوراک دامي و مواد پروتييني، آشپزخانه ها(کترينگ ها)، کبابي، حليم پزي، آشپزي، کله پزي، جگرکي، سيراب
و شيردان، اغذيه و ساندويچ، پيتزا، مرغ سوخاري، چايخانه، قهوه خانه، رستوران هاي سنتي، آبميوه، بستني سازي
و فروشي، بوفه، ميوه و سبزي فروشي، ميادين توزيع ميوه و تره بار، مراکز طبخ و آبدارخانه وزارتخانه ها، مؤسسات
و شرکت هاي دولتي و غيردولتي، شهرداري ها و سازمان هاي وابسته، نانوايي ها و انواع مراکز تهيه و عرضه نان، کارگاه ها و کارخانجات توليد انواع مواد غذايي و بسته بندي آن، سيستم هاي تأمين آب آشاميدني (منبع، مخزن، تصفيه خانه
و شبکه توزيع)، مؤسسات ارايه خدمات پذيرايي و کرايه ظروف و وسايل پذيرايي، آشپزخانه و سلف سرويس کارخانجات صنعتي، کارگاه ها و کارخانجات و اماکن توليد يخ و آب شرب، سردخانه هاي نگهداري مواد غذايي، انبارهاي نگهداري مواد غذايي، نبات و آبنبات پزي، قندريزي، حلواسازي، عصاره گيري (آبغوره، آبليمو، تهيه ترشيجات و عرقيات)، سبزي خردکني، کانتينرها و کانکس هاي ثابت و واحدهاي سيار تهيه و عرضه مواد غذايي، عرضه خشکبار، وسايط حمل و نقل مواد غذايي، لبنيات سازي، کشک سابي، اماکن دامي، صنايع وابسته به دام مبادي ورودي مواد مشمول اين آيين نامه، بازارچه هاي مرزي، بازارهاي هفتگي و فصلي و مانند آن ها.
1-12- اماکن دامي: مراکز، اماکن و واحدهاي نگهداري، تکثير و پرورش دام شامل هر نوع از حيوانات اهلي، طيور، آبزيان، زنبور عسل، کرم ابريشم، حيوانات آزمايشگاهي و پوستي، حيوانات باغ وحش، چراگاه ها، مراتع، آبشخورها
و صيدگاه ها.
2-12- صنايع وابسته به دام: کشتارگاه ها، کارگاه ها، کارخانه ها، مراکز توليد، تهيه، آماده کردن مواد خام دامي،
سردخانه هاي مواد پروتييني با منشأ دامي، مراکز جمع آوري شير و عسل، کارخانه هاي توليد خوراک دام، انبارهاي نگهداري مواد اوليه خوراک دام و يا خوراک آماده دام و کارخانه هاي جوجه کشي.
13- مسئول بهداشت محل: رييس مرکز بهداشت استان و شهرستان.
14- صلاحيت بهداشتي: تأييديه اي است که وزارت در پاسخ به استعلام براي متقاضيان صدور، تجديد و انتقال هر فقره پروانه تأسيس يا کسب يا مجوز بهرهبرداري صادر ميکند.
15- مديريت پسماند: کليه عمليات مربوط به توليد، تفکيک، ذخيره در محل، جمع آوري، حمل و نقل، پردازش و بازيافت پسماند ميباشد.
16- بهداشت فردي: عبارتست از رعايت دستورات و عادات بهداشتي و دوري جستن ار رفتارها و عادات غيربهداشتي که باعث مي شود، فرد در معرض عوامل و شرايط بيماري زا قرار نگرفته و به بيماري ناشي از آنها دچار نشوند.
17- بهداشت مواد غذايي: عبارتست از رعايت کليه موازين بهداشتي در تمامي مراحل توليد، فرآيند، نگهداري، حمل
و نقل و عرضه مي باشد تا ماده غذايي سالم و با کيفيت به دست مصرف کنندگان برسد.
18- بهداشت ساختمان: ويژگي هاي کمي و کيفي که تحت آن شرايط، نيازهاي جسمي و روحي ساکنين در آن تأمين گردد و نيز از بروز و انتقال بيماري هاي واگير و غيرواگير، ايجاد سوانح و حوادث ناگوار، جلوگيري شود.
19- بهداشت ابزار و تجهيزات: استفاده از ابزار و تجهيزات سالم و بهداشتي است.
20- موارد بحراني: مواردي است که عدم رعايت آن به طور مستقيم موجب به خطر افتادن سلامت انسان گردد.
21- موارد غيربحراني: مواردي است که عدم رعايت آن به طور غيرمستقيم بر سلامت انسان اثر دارد.
22- خودکنترلي بهداشتي: کنترل و پايش مداوم مالک، مدير يا متصدي مراکز و اماکن عمومي و يا ارايه دهنده خدمات در زمينه کنترل موارد بحراني و غيربحراني و انطباق شرايط بهداشتي واحد خود با قوانين و مقررات بهداشتي ميباشد.
23- خوداظهاري بهداشتي: اظهار مالک، مدير يا متصدي مراکز و اماکن عمومي يا ارايه دهنده خدمات در فواصل بازرسي بهداشتي مبني بر انطباق محل، کالا و خدمات ارايه شده با قوانين و مقررات بهداشتي مي باشد که از طريق تهيه و تنظيم اظهارنامه و ارايه آن به مسئول بهداشت محل صورت مي گيرد.
24. کارت بهداشت(معاينه پزشکي): کارتي است که براي افراد مشمول اين آيين نامه، مطابق دستورالعمل معاونت بهداشت وزارت صادر ميشود.
25- گواهينامه دوره آموزشي بهداشت اصناف: مدرکي است که براي افرادي که دوره هاي آموزش مربوطه را در آموزشگاه بهداشت اصناف مجاز از طرف وزارت با موفقيت سپري نموده اند، صادر ميگردد.
26- دفع بهداشتي فاضلاب: دفع فاضلاب مطابق شرايط بهداشتي از قبيل دفع در چاه جاذب، اتصال به شبکه جمع آوري فاضلاب و انواع تصفيه خانه اختصاصي و ساير روش هاي مورد تأييد وزارت.
27- پروانه بهداشتي: پروانه بهداشتي گواهي است که مطابق قوانين، مقررات و ضوابط توسط وزارت براي مدت معين صادر ميشود.
28- سکونتگاه هاي غيررسمي: سکونتگاه هاي غيررسمي بخشي از بافت شهري هستند که عمدتاً مهاجرين روستايي
و تهيدستان شهري را در خود جاي داده اند و بدون مجوز و خارج از برنامه ريزي رسمي و قانوني توسعه شهري(طرح هاي جامع و تفصيلي) در درون و خارج از محدوده قانوني شهرها به وجود آمده اند و بطور عمده فاقد سند مالکيت هستند و از نظر ويژگي هاي کالبدي و برخورداري از خدمات و زيرساخت هاي شهري دچار کمبود هستند.
ب- کليات:
ماده 2- بازرسين در اجراي وظايف اين آيين نامه پس از طي دوره آموزشي مورد نظر قوه قضاييه به عنوان ضابط قضايي(ضابط خاص) تلقي و هرگونه تعرض به آن ها بخاطر انجام وظيفه مشمول قوانين و مقررات مربوط خواهد بود.
ماده 3- وزارت مجاز است بازرسين خود را در اجراي وظايف تعيين شده در هر زمان به مراکز و اماکن مشمول اين
آيين نامه اعزام نمايد. مالکين، مديران، متصديان و نمايندگان آن ها در مراکز و اماکن ذکر شده مکلف به همکاري
مي باشند.
ماده 4- وزارت موظف است به منظور کنترل مواد مشمول اين آيين نامه از سطح مراکز و اماکن، نسبت به مجهز نمودن بازرسان خود به تجهيزات سنجش و ساير ابزارها متناسب با فن آوري هاي روز اقدام نمايد.
ماده 5- مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه، وزارتخانه ها، سازمان ها، مؤسسات و مراکز دولتي، خصوصي و عمومي، مراکز نظامي و انتظامي، همچنين شرکت ها و مؤسسات و اشخاص حقيقي و حقوقي موظفند ضمن رعايت اين آيين نامه، اطلاعات درخواستي مرتبط را در اختيار بازرسان قرار دهند.
ماده 6- مراکز نظامي و انتظامي (پادگان ها، مراکز نظامي و انتظامي حساس) موظفند با اخذ تمهيدات لازم نسبت به رعايت اين آيين نامه اقدام نمايند.
ماده 7- وزارت موظف است جهت کنترل و بازرسي هاي بهداشتي از پادگان ها، مراکز نظامي و انتظامي حساس هماهنگي هاي لازم را با مسئولين مربوطه به عمل آورد.
ماده 8- مديران، متصديان و شاغلين مشمول اين آيين نامه، ملزم به گذراندن دوره آموزشي در آموزشگاه بهداشت اصناف بوده و بايد گواهينامه مربوطه را اخذ نمايند.
ماده 9- مؤسسات ارايه خدمات بهداشت محيط حق انتشار آگهي تبليغاتي که موجب گمراهي و فريب مردم شود و درج عناوين مجعول و خلاف واقع بر روي تابلو، سربرگ مؤسسه و يا طرق ديگر را ندارند و در صورت مشاهده وزارت مکلف است نسبت به معرفي متخلف به مراجع قضايي اقدام نمايد.
ماده 10- کليه رسانه هاي گروهي براي درج آگهي هاي مرتبط با خدمات بهداشت محيط بايد از وزارت مجوز دريافت نمايند.
ماده 11- عرضه و فروش مواد مشمول اين آيين نامه که فهرست آن توسط وزارت اعلام مي گردد به صورت
دوره گردي ممنوع است.
ماده 12- وزارت حداکثر يکسال پس از تصويب اين آيين نامه ترتيبي اتخاذ خواهد کرد تا حداقل سالي يکبار نتيجه سه بازرسي آخر انجام شده از مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه را به نحو مقتضي براي اطلاع عموم مردم و انجام
رتبه بندي بهداشتي از طرق مختلف منتشر نمايد.
تبصره- نحوه اطلاع رساني رتبه بندي بهداشتي و اعلام آخرين وضعيت بهداشتي را معاونت بهداشت وزارت تعيين
مي نمايد.
ماده 13- معاونت بهداشت وزارت موظف است حداکثر طي مدت سه ماه از تاريخ تصويب و ابلاغ اين آيين نامه نسبت به تهيه دستورالعمل ها، چک ليست ها، ضوابط و راهنماهاي اجرايي اقدام نمايد.
ماده 14- تهيه چک ليست هاي اختصاصي مرتبط با واحدهاي صنفي با همکاري شوراي اصناف کشور خواهد بود.
ماده 15- تهيه چک ليست هاي اختصاصي مرتبط با فروشگاه هاي گوشت قرمز و سفيد (عمده و خرده فروشي)،
فرآورده هاي خوراکي آبزيان، ميگو، طيور، آلايش خوراک دامي و مواد پروتييني، با همکاري سازمان دامپزشکي کشور خواهد بود.
ماده 16- تهيه چک ليست هاي اختصاصي مرتبط با محصولات و فرآورده هاي خام دامي به منظور اعمال کنترل
و نظارت هاي بهداشتي در فروشگاه هاي گوشت قرمز و سفيد(عمده و خرده فروشي)، فرآورده هاي خوراکي آبزيان، ميگو، طيور، آلايش خوراک دامي و مواد پروتييني، توسط سازمان دامپزشکي کشور و با همکاري معاونت بهداشت وزارت خواهد بود.

فصل دوم: شمول آيين نامه
ماده 17- کليه خدمات و عوامل محيطي، بهداشت فردي، بهداشت ساختمان و ابزار و تجهيزات کليه مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه موضوع بندهاي (11) و (12) ماده يک و همچنين بهداشت مواد خوردني، آشاميدني، آرايشي
و بهداشتي بعد از توليد تا مصرف که بازرسين مکلف به بازرسي به منظور کنترل تأثيرات سوء آن مي باشند، مشمول اين آيين نامه مي باشند.
ماده 18- نظارت و کنترل اماکن دامي و صنايع وابسته به دام از نظر بهداشت فرآورده، ساختمان و تجهيزات بر عهده سازمان دامپزشکي کشور است، وزارت موظف است ضوابط و مقررات عمومي بهداشت ساختمان و تجهيزات را جهت اعمال در چک ليست هاي مربوطه به سازمان دامپزشکي کشور اعلام نمايد.
ماده 19- وزارت موظف است بر رعايت بهداشت فردي و ساير موارد بهداشت محيطي جز موارد مندرج در ماده 18 در اماکن دامي و صنايع وابسته به دام نظارت نمايد.
ماده 20- نظارت و کنترل فرآورده هاي خام دامي در مراکز عرضه، توزيع و طبخ اين فرآورده ها بر عهده سازمان دامپزشکي کشور و نظارت و کنترل بهداشتي اين مراکز بر عهده وزارت مي باشد. وزارت و سازمان دامپزشکي کشور در تدوين ضوابط و مقررات بهداشتي مربوط با يکديگر همکاري مي نمايند.
ماده 21- کليه مراکز و اماکن موضوع بندهاي (11) و (12) ماده يک که واجد يا فاقد پروانه بهره برداري، کسب و يا هرگونه مجوز ديگر در محدوده شهري، روستايي، حاشيه شهرها(سکونتگاه هاي غيررسمي) و بين راهي، مشمول اين
آيين نامه مي باشند.

فصل سوم: وظايف
ماده 22- وزارت به منظور حفظ سلامت عمومي مکلف است کليه مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه را از نظر تطبيق بهداشت فردي، بهداشت مواد غذايي، بهداشت ساختماني و بهداشت ابزار و تجهيزات با موازين بهداشتي مربوط تحت نظارت مستمر قرار دهد و در صورت مشاهده نواقص و مشکلات بهداشتي، مراتب را به دستگاه اجرايي مرتبط، مديران، مالکان و متصديان مراکز و اماکن عمومي ابلاغ نمايد.
ماده 23- مسئوليت پيگيري و اقدام تا رفع کامل نواقص بهداشتي بعهده مالک، مدير يا متصدي مراکز و امکان مربوطه خواهد بود.
ماده 24- مالکين، مديران و متصديان اماکن و مراکز مشمول اين آيين نامه موظفند از خدمات دانش آموختگان بهداشت محيط به منظور خودکنترلي بهداشتي در محل کار خود به ترتيبي که توسط معاونت بهداشت وزارت با همکاري دستگاه هاي ذيربط از جمله شوراي اصناف کشور، وزارت ورزش و جوانان، وزارت جهاد کشاورزي، سازمان دامپزشکي کشور، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي، وزارت آموزش و پرورش و وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص خواهد شد، استفاده نمايند.
ماده 25- مالکين، مديران و متصديان مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه موظفند به ترتيبي که توسط معاونت بهداشت وزارت با همکاري شوراي اصناف کشور و دستگاه هاي اجرايي نامبرده در ماده 24 مشخص خواهد شد شرايط بهداشتي
و بهسازي محل فعاليت خود را بر اساس ضوابط ابلاغي معاونت بهداشت وزارت اظهار نمايند.
ماده 26- مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه که داراي حداقل يک مورد نقص بحراني بوده و طي انجام بازرسي در محل قابل رفع نمي باشد تا رفع کامل نواقص، قسمت مربوطه به مدت 48 ساعت بطور موقت تعطيل خواهند شد.
ماده 27- در صورتي که نواقص بحراني ظرف مدت 48 ساعت برطرف نگردد، مکان مذکور تا رفع کامل نواقص تعطيل خواهند شد و پس از برطرف شدن نواقص و تأييد مسئول بهداشت محل از واحد مربوطه رفع تعطيل و فک مهر
و موم خواهد شد. مسئول بهداشت محل به منظور رفع نواقص بهداشتي با اخذ تعهدنامه محضري از مالک، مدير يا متصدي اجازه فک پلمپ موقت را به منظور انجام اقدامات اصلاحي صادر مي نمايد.
ماده 28- در رابطه با نواقص غيربحراني در صورتي که اين نواقص حداکثر تا 60 روز بر طرف نگردد، مکان مذکور تا رفع کامل نواقص تعطيل خواهد شد.
ماده 29- مأمورين انتظامي موظفند در تمام مراحل اجراي عمليات بازرسي، تعطيل و مهر و موم يا لاک و مهر کردن محل، مطابق قانون همکاري لازم را با بازرسين وزارت به عمل آورند. و در صورت تشخيص و درخواست مسئول بهداشت محل مکان غيربهداشتي را با حضور بازرس تعطيل نمايد.
ماده 30- بازرسيني که براي نظارت بهداشتي اماکن و مراکز مشمول اين آيين نامه تعيين و اعزام مي شوند مکلفند متخلفين از مقررات بهداشتي غيربحراني را با ذکر موارد تخلف با تنظيم گزارش به مسئول بهداشت محل معرفي نمايند. مسئول بهداشت محل در صورت تأييد گزارش به صاحب مرکز و يا مسئولين مربوطه اخطار مي نمايد تا حداکثر ظرف مدت 60 روز نسبت به رفع نواقص بهداشتي در مهلت تعيين شده اقدام کنند و در صورت عدم رفع موارد تخلف بعد از صدور اخطار تعطيل 48 ساعته، دستور تعطيلي محل و مهر و موم و يا لاک و مهر آن را بدون حکم مراجع قضايي صادر مي نمايد و پس از برطرف شدن نواقص و تأييد مسئول بهداشت محل از واحد مربوطه رفع تعطيل و فک مهر و موم خواهد شد. مسئول بهداشت محل به منظور رفع نواقص بهداشتي با اخذ تعهدنامه محضري از مالک، مدير يا متصدي اجازه فک پلمپ موقت را به منظور انجام اقدامات اصلاحي صادر مينمايد.
ماده 31- بازرسين در صورت مشاهده مواد تاريخ مصرف گذشته مشمول اين آيين نامه، فاقد مجوزهاي لازم از وزارت (مواد خوردني، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي مشمول مجوز) و فاسد، مجاز خواهند بود ضمن معرفي متخلف به مراجع قضايي مواد مذکور را توقيف و جمعآوري نموده و در صورتي که مواد توقيف و جمع آوري شده داراي ارزش حداکثر تا پنج ميليون ريال باشند مطابق نظر کارشناسي رأساً با تهيه صورت مجلس و با رضايت صاحب کالا معدوم نمايند و يا با رعايت اصول بهداشتي براي مصارف دامي با مجوز سازمان دامپزشکي کشور و موارد مصارف غيرمستقيم انساني با مجوز ارگان هاي ذيصلاح ارجاع دهند و در صورت عدم رضايت صاحب کالا و يا ارزش بيش از پنج ميليون ريال، پرونده متخلف منضم به کليه مستندات توسط مسئول بهداشت محل به مراجع قضايي جهت بررسي و اقدام مقتضي ارسال خواهد شد.
ماده 32- استفاده از آب آشاميدني در مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه الزامي است و آب مصرفي بايد مورد تأييد وزارت باشد.
ماده 33- مالکين، مديران و متصديان کليه مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه مکلفند فاضلاب توليدي واحد خود را به طريق بهداشتي مورد تأييد وزارت دفع نمايند.
ماده 34- مالکين، مديران و متصديان کليه مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه مکلفند پسماند توليدي واحد خود را به طريق بهداشتي مورد تأييد وزارت دفع نمايند.
ماده 35- مالکين، مديران و متصديان کليه مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه مکلفند به نحوي فعاليت واحد خود را مديريت نمايند که منجر به آلودگي هوا و آلودگي صوتي نشود.
ماده 36- مالکين، مديران و متصديان کليه مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه موظف به رعايت قوانين و مقررات مربوط به دخانيات از نظر شرايط فروش، ممنوعيت مصرف کارکنان، ممنوعيت مصرف عمومي و اطلاع رساني مناسب
مي باشند.
ماده 37- مالکين، مديران و متصديان کليه مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه مکلفند تمهيدات لازم به منظور مبارزه با حشرات، جوندگان و جانوران موذي را اتخاذ نمايند.
ماده 38- مالکين، مديران و متصديان کليه مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه مکلفند نقشه ساختمان واحد خود را به منظور انطباق با موازين بهداشتي قبل از اجرا به تأييد وزارت برسانند.
ماده 39- رعايت مقررات بهداشتي براي مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه نظير رعايت بهداشت محيط، بهداشت ساختمان، بهداشت ابزار و تجهيزات و وسايل حمل و نقل که توسط وزارت اعلام مي شود الزامي است.
ماده 40- رعايت بهداشت مواد غذايي و بهداشت فردي براي مديران، متصديان و کارکنان کليه مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه الزامي است.
تبصره- وزارت بايد به منظور کنترل مواد مشمول اين آيين نامه از سطح مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه، نسبت به برداشت نمونه مواد غذايي و در صورت لزوم توقيف موقت محموله تا تعيين تکليف مقامات قضايي اقدام نمايد.

فصل چهارم: پروانه و صلاحيت بهداشتي
ماده 41- اشخاص حقيقي و حقوقي متقاضي فعاليت در زمينه خدمات بهداشت محيط نظير مشاوره بهداشت محيط، فعاليت هاي مرتبط با خودکنترلي و خوداظهاري بهداشتي، بي خطرسازي و مديريت پسماند و آموزشگاه بهداشت اصناف، اعم از بخش دولتي، خصوصي و يا تعاوني بايد از وزارت پروانه فعاليت اخذ نمايند.
تبصره 1- فعاليت شرکت ها و مؤسسات ارايه دهنده خدمات فوق بايد زير نظر فرد يا افراد واجد شرايط بعنوان مسئول فني انجام شود.
تبصره 2- شرايط و نحوه صدور پروانه فعاليت و مسئول فني طبق ضوابطي است که معاونت بهداشت وزارت اعلام خواهد نمود.
ماده 42- مراجع صادرکننده پروانه تأسيس، بهره برداري و کسب مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه موظفند قبل از صدور پروانه، صلاحيت بهداشتي معتبر را که توسط وزارت صادر شده است از متقاضي دريافت نمايند.
ماده 43- کليه شبکه هاي توزيع مواد مشمول اين آيين نامه بايد پروانه بهداشتي از وزارت دريافت نمايند.
تبصره 1- شرايط و نحوه صدور اين پروانه بهداشتي طبق ضوابطي است که معاونت بهداشت وزارت اعلام خواهد نمود.
تبصره 2- صدور پروانه بهداشتي وسايط حمل و نقل محصولات و موادخام دامي بر عهده سازمان دامپزشکي کشور
مي باشند.
ماده 44- کيوسک ها و واحدهاي سيار و ثابت عرضه کننده مواد غذايي بايد پروانه بهداشتي از وزارت دريافت نمايند.
تبصره- شرايط و نحوه صدور پروانه هاي بهداشتي کيوسک ها و واحدهاي سيار و ثابت طبق ضوابطي است که توسط معاونت بهداشت وزارت اعلام مي شود.
ماده 45- شوراهاي اسلامي شهر، روستا و شهرداري ها موظفند قبل از راه اندازي بازارهاي هفتگي و فصلي از وزارت صلاحيت بهداشتي دريافت نمايند.
اين آيين نامه مشتمل بر 4 فصل، 45 ماده، 7 تبصره و 32 بند براي اجرا ابلاغ مي گردد. رعايت مفاد چک ليست هاي اختصاصي، راهنماها و دستورالعمل هاي اين آيين نامه توسط کليه دستگاه هاي اجرايي، سازمان هاي دولتي، خصوصي، مردمي، مالکين، مديران و متصديان مراکز و اماکن مشمول اين آيين نامه الزامي است.
معاونت بهداشت وزارت مکلف است چک ليست هاي اختصاصي، راهنماها و دستورالعمل هاي مربوط را در چارچوب اين آيين نامه تهيه و ابلاغ نموده و در صورت لزوم هر 3 سال يکبار بازنگري نمايد.
با ابلاغ اين آيين نامه، چک ليست هاي اختصاصي، راهنماها و دستورالعمل هاي مربوط به آن، آيين نامه اجرايي تبصره 3 ماده13 قانون اصلاح موادخوردني، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي مصوب 8/6/1380 لغو مي گردد.